1. Ufaj tylko zweryfikowanym, sprawdzonym źródłom informacji. Nie wierz i nie podawaj dalej postów wysyłanych z anonimowych profili, z niewielką liczbą polubień, znajomych, obserwowanych.
2. Jak zasugerowała blogerka Segritta, każdą nową, niepotwierdzoną informację na temat wojny na Ukrainie poddaj "testowi Putina". Polega on na zadaniu sobie pytania: "Czy rozejście się tego newsa jest na rękę interesom Rosji", czy spowoduje on wzrost paniki, wzbudzi strach, skłóci Polaków i Ukraińców, czy przyczyni się do niechęci w pomaganiu uchodźcom. Jeśli odpowiemy sobie na to pytanie twierdzące, profilaktycznie nie wysyłajmy takiej informacji dalej.
3. Przed podaniem dalej informacji z danego konta prześledź jego przeszłość. Jeśli w ostatnich kilkunastu miesiącach pojawiały się tam antyszczepionkowe treści, możemy być niemal pewni, że mamy do czynienia z rosyjskim trollem. W ostatnich dniach można zaobserwować wzmożoną aktywność takich kont.
4. Miej duży dystans do wszelkich informacji z sensacyjnymi nagłówkami, zdjęciami i filmami. Nie podawaj ich dalej pod wpływem emocji, odczekaj kilkanaście minut, wielce prawdopodobne, że wtedy uznasz daną informacją za bzdurną. Internetowe trolle do perfekcji opanowały grę na emocjach, a wiele tych szokujących materiałów wcale nie pochodzi z Ukrainy i nie powstało w ostatnim czasie.
5. Sprawdzaj podejrzane treści w sprawdzonych portalach fact-checkingowych, takich jak m.in. Demagog.org.pl czy kontach Twitterowych @Disinfo_Digest oraz @WeryfikacjaNASK. Każdego dnia pojawiają się tam dziesiątki wyjaśnień dotyczących różnych doniesień na temat wojny na Ukrainie.
6. Zgłaszaj konta rozprzestrzeniające rosyjską propagandę. To jedno z najważniejszych narzędzi do walki z fake newsami i dezinformacją. Powinieneś zgłosić takie wpisy na Twitterze, Facebooku czy TikToku. A także, dla własnego bezpieczeństwa, zablokować podejrzane profile.
7. Wyczulaj na dezinformację swoich bliskich, a zwłaszcza osoby starsze. Reaguj na wszelkie fake newsy przez nich udostępniane, rób to jednak ze spokojem, przedstaw konkretne argumenty. Zbyt emocjonalna reakcja może przynieść skutek odwrotny do zamierzonego.
8. Sprawdzaj dokładnie, którym organizacjom charytatywnym chcesz przekazać środki na pomoc Ukrainie. Wspieraj zwłaszcza te instytucje, które od lat angażują się w akcje pomocowe i mają je udokumentowane.
9. Pieniądze przekazuj za pośrednictwem oficjalnej strony internetowej organizacji lub zwróć się bezpośrednio do organizacji charytatywnej po wskazówki. Uważaj na prośby o przelew pieniędzy lub wysłanie kart podarunkowych. Organizacje charytatywne zwykle nie proszą o tego rodzaju „darowizny". Listę zaufanych miejsc pomocy publikowała Gazeta Wyborcza na Wyborcza.biz już na początku ataku Rosji na Ukrainę. Rząd zebrał wiele przydatnych inicjatyw (#PomagamUkrainie), gdzie można wpłacić pieniądze lub pomóc inaczej. Jeżeli nie możesz lub nie chcesz wpłacać pieniędzy, możesz pomóc organizować paczki, udostępniać wiadomości wspomnianych w linku organizacji lub wprost zobaczyć o co proszą organizatorzy pomocy. Informacje znajdziesz na ich stronach lub na Facebooku.
10. Nie klikaj w podejrzane linki dotyczące pomocy Ukrainie, nie pobieraj załączników w niechcianych wiadomościach, które wpadają do spamu. Za taką wiadomością najprawdopodobniej wcale nie stoi organizacja charytatywna. To samo tyczy się też SMS-ów.
11. Nie poddawaj się także nadmiernej presji pomagania. Oszuści będą próbowali wykorzystać dramat obecnej sytuacji, aby przekonać cię do natychmiastowego przekazania darowizny na rzecz uchodźców z Ukrainy. Lepiej dwa razy się zastanów, odczekaj.
źródło: https://ik.org.pl/poradnik-cyberreakcja-powstrzymaj-trolla/ (raport "CyberReakcja - powstrzymaj trolla" Instytutu Kościuszki)
